Coutello(-pudènto)
Iris foetidissima
Iridaceae
Noms en français : Iris fétide, Iris gigot.
Descripcioun :Aquesto coutello trachis en mato dins li relarg fres, souvènt proche d'aigo. Fai de flour pas trop grando en raport emé sa taio e la de si fueio (tambèn larjo fin qu'à 4 cm). Fai de poulìdi grano coulour d'arange que se vèson de tèms en ivèr, alor que la flourido èi pulèu courteto.
Usanço :La coutello-pudènto, coume tóuti li planto de sa famiho, èi di proun empouisounanto. Soun pulèu li bèsti que, de cop que i'a, s'empouisounon emé lou fen seca. Caup d'alcalouïde dangeirous que dounon de fouiro sanguinouso. De la touca pòu faire de dermatito.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 80 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Iris
Famiho : Iridaceae
Ordre : Aspargales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 5 à 6 cm
Flourido : Printems
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 700 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Bos fres
- Ribiero
- Baragno
- Órle de bos
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Mediterrano-Atlantico
Ref. sc. : Iris foetidissima L., 1753
Centaurèio(-de-Triumfetti)
Cyanus triumfettii
Asteraceae Compositae
Noms en français : Centaurée de Trionfetti, Bleuet de Trionfetti.
Descripcioun :La centaurèio-de-Triumfetti trachis en mountagno mejano dins d'ùnis endré. Fai partido dóu gènre Cyanus e pèr acò èi proche de Cyanus montanus e de Cyanus semidecurrens. Se n'en destrìo bonodi si bratèio à franjo pu longo (vèire li fotò à man drecho) à baso bruno e dóu bout mai clar. Apoundèn que li fueio basalo soun souvènt descoupado.
Usanço :Couneissèn pas d'usanço particuliero pèr aquelo planto. Fau saupre que soun cousin, lou blavet di champ èi manjadis e a d'ùni prouprieta interessanto.
Port :
Taio : 10 à 60 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Cyanus
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Cardueae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : >6
Ø (o loungour) flour : 3 à 4 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca Si
Autour basso e auto : 1200 à 2300 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Pelouso
- Calanc
- Bos clar
- Pinedo
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Cyanus triumfettii (All.) Dostál ex Á.Löve & D.Löve, 1961
(= Centaurea triumfettii All. )